Home » Veelgestelde vragen naasten » Gebruiken jongeren steeds vroeger drugs?

Beginnen jongeren steeds vroeger drugs te gebruiken?

Het is niet makkelijk om op deze vraag een eenduidig antwoord te geven. We beschikken wel over cijfergegevens uit een bevraging van leerlingen in het secundair onderwijs.

Alcoholgebruik bij de jeugd

Alcohol is nog steeds het meest gebruikte middel, ook onder Vlaamse jongeren, en velen komen er voor het eerst mee in contact vóór het secundair onderwijs. Het eerste contact met alcohol vindt vaak thuis plaats, bijvoorbeeld op een familiefeestje. Onder jongeren tussen 12 en 14 jaar is het alcoholgebruik de laatste jaren wel sterk gedaald.

De gemiddelde beginleeftijd voor alcohol is de voorbije jaren toegenomen. De gemiddelde scholier is nu 14,9 jaar als die een eerste glas drinkt terwijl dat tien jaar terug 14,0 jaar was.

Hoe jonger men begint met alcohol, hoe groter het risico op alcoholproblemen op latere leeftijd.

Het is dan ook goed dat de alcoholwetgeving erop is gericht om de beginleeftijd uit te stellen. De wet stelt dat het verboden is om aan jongeren onder de 16 alcoholische dranken te verkopen of te schenken. Voor sterkedranken is de grens nog strikter: het is verboden om die te verkopen, te schenken of zelfs gratis aan te bieden aan minderjarigen (-18).

Terwijl slecht een vierde (25,9%) van de 12 tot 14-jarigen ooit alcohol heeft gedronken, stijgt dit bij de 15 tot 16-jarigen tot twee derde (65,0%). 41,2% van de 15 tot 16-jarigen en 65,5% van de 17 tot 18-jarigen heeft bovendien ooit al sterkedrank gedronken. Het goede nieuws is dat die cijfers een stuk lager liggen dan pakweg tien jaar terug.
Helaas blijft een groep van oudere leerlingen in excessief alcohol drinken (dronkenschap en bingedrinking). We hebben daarom niet alleen een strikte opvolging van de alcoholwetgeving nodig, maar ook een publiek debat over de manier waarop onze samenleving (en de media!) met alcohol omgaat.

Alcohol, drugs en opvoeden

Ook al lijkt het niet altijd zo, ouders hebben invloed op hun kinderen. Met voldoende communicatie en duidelijke grenzen, kan je veel betekenen voor je kind.

Ontdek het opvoedingsadvies

Tabak

De meeste rokers worden afhankelijk vóór ze volwassen zijn. Uitstellen van de eerste sigaret verlaagt het risico op een afhankelijkheid. De tabakswetgeving tracht het eerste gebruik uit te stellen door de verkoop van tabaksproducten aan jongeren onder de achttien jaar te verbieden.

Uit diverse onderzoeken blijkt wel dat het roken ook onder jongeren de laatste jaren is gedaald, vooral bij de jongste leerlingen. Maar toch hebben nog altijd 1 op de 5 leerlingen (19,0%) al eens gerookt. 25,2% heeft voor de leeftijd van 15 jaar een eerste keer gerookt. Een meerderheid van de leerlingen die roken, begon op de leeftijd van 15 of 16 jaar (58,1%). De gemiddelde beginleeftijd bedraagt nu 15,2 jaar terwijl dat 10 jaar terug 14,4 jaar was.

Psychoactieve medicatie

Ons land heeft een trieste reputatie op het gebied van medicatiegebruik. Dat het medicatiegebruik hier hoog is, wordt weerspiegeld in de cijfers over jongeren en medicatie.

17% van de leerlingen heeft ooit al een slaap- of kalmeringsmiddel genomen, 7% heeft ooit ADHD-medicatie genomen. Voor slaap- en kalmeringsmiddelen geldt voor de meesten dat dit gebruik langer dan een jaar geleden is en dat recenter gebruik vooral op occasionele basis gebeurt. Wat betreft ADHD-medicatie gaat het door de specifieke aard van het middel meestal om dagelijks gebruik. Meer jongens dan meisjes gebruiken ADHD-medicatie, bij meisjes komt gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen meer voor. Psychoactieve medicatie mag uiteraard enkel op doktersvoorschrift worden genomen.

Illegaal druggebruik onder jongeren: vooral cannabis

Wat betreft het gebruik van illegale drugs door leerlingen in het secundair onderwijs gaat het in hoofdzaak om cannabis. 8,6% van de leerlingen heeft ooit al cannabis gebruikt. Een deel van hen is er weer mee gestopt. Het percentage leerlingen dat het voorbije jaar gebruikte komt op 6,1%. Slechts 1.3% gebruikt regelmatig cannabis.

Bij jongeren van 15 tot 16 jaar heeft één op de tien ooit gebruikt (10,7%), bij 17-18-jarigen liggen die cijfers bijna dubbel zo hoog: 23,0%. Uit het Europese ESPAD-onderzoek blijkt dat jongeren later beginnen met cannabis dan enkele jaren geleden. De gemiddelde beginleeftijd van zij die cannabis gebruiken is 15,7 jaar.

Cannabis neemt een aparte plaats in bij jongeren. Uit de gegevens van de leerlingenbevraging blijkt dat cannabis – ondanks zijn illegale status – tot hun leefwereld behoort. Eén op vijf jongeren (19,7%) heeft het gevoel dat ze gemakkelijk aan cannabis kunnen geraken. Een kwart (25,1%) heeft minstens 1 vriend waarvan ze weten dat die cannabis gebruikt, een gegeven dat toeneemt naarmate de leeftijd stijgt. Toch betekent dit niet dat jongeren gebruik zomaar vanzelfsprekend vinden of erachter staan: de meerderheid keurt het af en gaat ervan uit dat hun beste vrienden dat ook doen, zelfs als ze gebruiken. De weerstand tegenover gebruik is nog groter dan tegenover experimenteren.

Het gebruik van andere illegale drugs dan cannabis in het voorbije jaar ligt lager dan 1% voor leerlingen in het secundair onderwijs. Xtc is de meest frequent voorkomende drug: 3% van alle 17-18-jarigen (oudste leerlingen) heeft ooit xtc gebruikt.

Andere illegale drugs dan cannabis komen enkel voor bij een kleine groep van de oudste leeftijdscategorie 17-18-jarigen: 2,3% heeft ooit hallucinogene middelen gebruikt en 2,4% gebruikte ooit cocaïne.

BSO telt in verhouding tot de andere onderwijsvormen een hoger aantal leerlingen dat ooit een andere drug dan cannabis gebruikte.

Ontdek alle cijfers op de website van het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD)

Controle over je gebruik

Hoe hou je je gebruik onder controle? Hoe voorkom je problemen? Hoe ga je te werk wanneer je op het punt bent gekomen dat je wil minderen of stoppen?

Ontdek wat je kan doen

Bezorgd om iemand

Er duiken heel wat kopzorgen op als iemand waar je om geeft alcohol, drugs of pillen misbruikt, of overmatig gamet of gokt. Deze pagina’s helpen je op weg.

Ontdek ons advies op maat van partners, familie en vrienden

Veelgestelde vragen

Partners, familieleden en vrienden van mensen die in de problemen komen door hun gebruik, zitten vaak met dezelfde onzekerheden. Op deze pagina’s vind je antwoorden op de vragen die we bij De Druglijn het vaakst horen.