Voor alle vragen over drank,
drugs, pillen, gamen en gokken

Home » Tips en Advies » Studeren » Slaap- en kalmeringsmiddelen

Slaap- en kalmeringsmiddelen: Kunnen pillen helpen bij de stress van het studeren?

Sommige studenten slikken slaap- en kalmeringsmiddelen om de zenuwen de baas te kunnen of beter te slapen.

Slaap- en kalmeringsmiddelen worden niet alleen gebruikt bij slaapproblemen, maar ook om stress en angst de baas te kunnen. Sommige studenten slikken ze zelfs om de werking van stimulerende middelen af te remmen en alsnog een goede nachtrust te hebben.

Hoe werken slaap- en kalmeringsmiddelen?

Er bestaan veel soorten slaap- en kalmeermiddelen. De meestgebruikten zijn benzodiazepines (‘benzo’s’) en Z-drugs. Of zo’n middel slaapverwekkend of kalmerend werkt, hangt af van de dosis, hoelang het medicijn werkt en hoelang je het middel al slikt.

Bij het eerste gebruik verminderen de klachten. Je slaap verbetert en gevoelens van angst, onrust, onvrede of stress verminderen. Je wordt wel suffer en onverschilliger, en kan je minder goed concentreren. Dergelijke medicijnen vertragen immers de activiteit in je hersenen en centrale zenuwstelsel.

Bij dagelijks gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen nemen de effecten al na twee weken af. Men moet dan een hogere dosis nemen voor hetzelfde effect. Dagelijks een pil nemen is dus af te raden.

Bij langdurig gebruik slaan de voordelen om in nadelen. Men kan dan last krijgen van vervelende bijverschijnselen (zie ‘Risico’s’, lager op deze pagina).

Slaap- en kalmeringsmedicatie neemt de oorzaak van een slaap-, angst- of onrustprobleem niet weg. Het geeft iemand enkel de ruimte om aan de oorzaak van deze problemen het te werken. De voorkeurbehandeling voor de meeste slaap-, angst of -onrustproblemen is daarom een niet-medicamenteuze aanpak (bv. slaaphygiëne, cognitieve gedragstherapie, …).

Door het op eigen houtje nemen van deze medicatie loop je het risico dat de oorzaak van je probleem verergert of er (bijkomende) mentale problemen ontstaan. Laat je dus medisch begeleiden.

Risico’s van slaap- en kalmeringsmiddelen

Zoals elk geneesmiddel kunnen ook slaap- en kalmeringsmiddelen bijwerkingen hebben; zowel op korte termijn (al vanaf de eerste inname), als bij langdurig gebruik.

Op korte termijn

  • Deze medicatie maakt je suf. Je kan je minder goed kan concentreren en reageert minder snel. Die sufheid maakt het ook risicovoller om met de auto of de fiets te rijden, bijvoorbeeld onderweg naar de examens.
  • Slaap- en kalmeringsmiddelen kunnen je helpen om sneller in te slapen, maar zorgen uiteindelijk voor een onnatuurlijk slaappatroon. Hoe raar dat ook klinkt: daardoor kan je je de volgende ochtend net slechter uitgerust voelen.
  • Je kan je ook neerslachtig of angstiger voelen nadat je deze medicatie genomen hebt.

Bij langdurig gebruik

Je kan last krijgen van heel wat vervelende bijverschijnselen zoals hoofdpijn, geheugenverlies, duizeligheid, onverschilligheid en depressies. Je kan ook steeds minder stress verdragen.

Net zoals bij stimulerende medicatie heb je op termijn steeds hogere dosissen nodig om hetzelfde effect te bekomen. Er treed dan gewenning op. Na verloop van tijd kan het gebruik van deze medicatie ook leiden tot psychische en lichamelijke afhankelijkheid. Het eerste ervaart iemand als een onweerstaanbare drang (craving) naar deze medicatie. Bij het laatste krijgt iemand ontwenningsverschijnselen bij abrupt stoppen.

Let op: combineer niet met alcohol, cannabis of andere drugs

Het combineren van slaap- en kalmeringsmiddelen met andere verdovende middelen, zoals alcohol of cannabis, is gevaarlijk. De effecten van deze middelen samen zijn namelijk sterker dan van deze middelen afzonderlijk.

Studenten combineren deze middelen soms onbewust. Stel iemand rookt na een examen een joint om even wat stoom af te laten. De avond voordien nam deze persoon nog een slaap- of kalmeringsmiddel om beter te slapen. Het is perfect mogelijk dat die medicatie ‘s anderendaags nog in voldoende mate aanwezig is in het lichaam van die persoon, om in combinatie met cannabis onverwacht tot (gevaarlijke) ongewenste effecten te leiden.

Hoeveel studenten gebruiken deze medicatie tegen stress?

Om deze vraag te kunnen beantwoorden, wordt er om de vier jaar een bevraging georganiseerd onder de studenten van alle Nederlandstalige hogeronderwijsinstellingen in Vlaanderen en Brussel. Daaruit kunnen de volgende conclusies getrokken worden:

  • Ongeveer 1 op 10 (10%) van alle studenten gebruikte in het jaar voorafgaand aan de bevraging minstens 1 keer slaap- en kalmeringsmiddelen. Het gaat hierbij zowel om medisch (voorgeschreven) als niet-medisch gebruik samen.
  • Ruim 3% van alle studenten gebruikt slaap- en kalmeringsmedicatie om een niet-medische reden, zonder voorschrift of anders dan hun voorschrift voorschrijft.
  • Slaap- en kalmeringsmedicatie wordt voornamelijk in de blok- en examenperiode gebruikt.

Test jezelf

Gebruik je slaap- of kalmeringsmiddelen?

Doe de test

Blokproblemen?

Wordt de examenstress je even te veel? Praat erover.

Chat met Teleblok

Studeren, alcohol en cannabis

Ze zeggen dat studenten veel alcohol drinken, en geregeld eens een jointje lusten. Klopt dat eigenlijk wel?

Studeren en medicatie

Examens, de stress neemt toe! Pillen die meer concentratie of rust beloven, lijken dan aanlokelijk. Maar hoe zit het echt?

Studentenverenigingen

Ook als studentenvereniging kan je overlast, onveilige situaties of problemen door alcohol of drugs beperken of voorkomen.

Een folder over studeren en medicatie