Home » Drugs ABC » Lachgas » Vluchtige snuifmiddelen

Vluchtige snuifmiddelen

Vluchtige snuifmiddelen is een verzamelnaam voor een heleboel stoffen die een dronken, ontspannen en vrolijke roes kunnen veroorzaken.

Wat zijn vluchtige snuifmiddelen?

Het gaat om een hele reeks van stoffen die ook solventen of oplosmiddelen genoemd worden.

Al deze snuifmiddelen kunnen in drie grote groepen onderverdeeld worden:

vluchtige organische oplosmiddelen (zoals benzine of aceton)
aërosolen, dit zijn drijfgassen in spuitbussen waarin meestal een vaste stof is opgelost (bijvoorbeeld insecticiden)
anesthetica of verdovingsmiddelen (bijvoorbeeld ether).

Poppers horen ook tot deze stoffen. Het zijn capsules of flesjes met een snel verdampende vloeistof erin (nitrieten). De flesjes maken een ‘poppend’ geluid bij het openen. vandaar hun naam.

Vluchtige snuifmiddelen worden op verschillende manieren gebruikt:

Vrij vaste stoffen, zoals lijm, worden in de hand of bijvoorbeeld op tafel leeggespoten en zo opgesnoven.
Erg vluchtige stoffen worden op een doek of op watten gespoten of gegoten en dan onder de neus of mond gehouden.
Soms wordt er een plastic zak om het hoofd gehouden, om de concentratie van de producten te verhogen. Dat is erg gevaarlijk door de kans op verstikking. Een spray kan ook rechtstreeks in de neus of keelholte gespoten en zo geïnhaleerd wat kans op vrieswonden geeft.
Sommige producten, zoals ether, kunnen gedronken worden, maar dat komt zelden voor.
Lachgas wordt ingeademd uit een ballon.

Effecten

Hoewel het gaat om heel verschillende producten, verloopt de roes in grote lijnen op dezelfde manier: vluchtige snuifmiddelen veroorzaken een dronken en ontspannen gevoel. De korte roes is meestal snel voorbij maar kan sterk zijn.
Men kan zich slap gaan voelen en moeilijker controle krijgen over de bewegingen en gaten in het kortetermijngeheugen ondervinden. Het dronken gevoel wordt veroorzaakt door een zuurstoftekort in de hersenen. Hoe meer iemand gebruikt, hoe meer deze stoffen vooral een verdovend effect hebben.
Zintuiglijke prikkels kunnen vervormd raken. Wat men bijvoorbeeld ziet of hoort kan men daardoor anders ervaren. Bij heel veel gebruik kan men zelfs hallucinaties krijgen
Poppers doen de bloeddruk dalen waardoor het hart sneller gaat pompen en ze zorgen ook voor een betere doorbloeding van de hartspier. Ze werden daarom vroeger vooral bij hartpatiënten gebruikt. In het uitgaansmilieu (en vooral op seksfeestjes) zijn ze populair omdat ze een krachtige energiestoot lijken te geven, de seksuele opwinding versterken en een spierontspannend effect hebben. Ook poppers werken maar heel kort, ongeveer een minuut.

Risico’s op korte termijn

Zoals bij elke drug bestaan er risico’s op korte termijn (op het moment van het gebruik) en op lange termijn (door het langdurig gebruik).

Op het moment van het gebruik zijn er risico’s door het effect en de eigenschappen van de stof maar ook door de manier waarop ze gebruikt wordt.

Door de gesnoven stof

Men kan last krijgen van geprikkelde slijmvliezen, mond, neus, keel en luchtpijp. Maar ook van rode tranende ogen, misselijkheid, braken, diarree en hartritmestoornissen. Snuiven kan ook tot roekeloos, verward en bizar gedrag leiden.
Na de euforische roes volgt een verdovend effect met verstoorde bewegingen, slappe benen, geheugenproblemen, overgevoeligheid voor pijn, een stijging van hartslag en bloeddruk en onregelmatige ademhaling.
Ook volledige spierverslapping (tot zelfs verlammingsverschijnselen), een plotse bloeddrukdaling (waardoor men kan vallen), bewustzijnsverlies en hartstilstand komen voor.
De hartritmestoornissen kunnen in extreme gevallen kan dit leiden tot het Sudden Sniffing Death Syndrom (SSD-syndroom) met overlijden als gevolg

Risico’s door zuurstoftekort

Sommige stoffen kunnen de hersenen ook zodanig verdoven dat ze geen signaal meer geven om te ademen.
Bepaalde snuifmiddelen kunnen ook voor problemen met de luchtpijp en longen zelf zorgen.
Ademhalingsproblemen en zuurstofgebrek kunnen tot bewusteloosheid en coma leiden. Dat kan zelfs dodelijk aflopen.
Zuurstofgebrek en schommelingen in de hartslag en bloeddruk zijn tijdens de zwangerschap erg gevaarlijk. Sommige stoffen kunnen ook rechtstreeks op de baby inwerken. Tijdens de borstvoeding komen schadelijke stoffen in de moedermelk terecht.

Door de manier van gebruik

Wanneer snuifmiddelen opgesnoven worden in een plastic zak is er gevaar op verstikking, zeker wanneer men door de snuifmiddelen bewusteloos raakt.
Sommige vluchtige stoffen zijn er brandbaar waardoor ongelukken kunnen gebeuren. Bijvoorbeeld wanneer er iemand met een sigaret in de buurt is.
De huid kan geïrriteerd raken of verbranden bij contact met vluchtige snuifmiddelen of in het geval van spuitbussen onder druk zelfs bevriezen.

Test jezelf

Hoe staat het met je kennis over lachgas en vluchtige snuifmiddelen? Doe anoniem de test!

Aan de slag

Risico’s op lange termijn

Het komt niet vaak voor dat iemand vluchtige snuifmiddelen lange tijd of jarenlang gebruikt. Gebeurt het toch, dan kan het veel schade aanrichten. Veel van dit soort stoffen zijn giftig of kankerverwekkend.

Door langdurig gebruik kunnen er tintelingen of verlammingsverschijnselen ontstaan in armen en benen.
Ook gehoor-, slik-, spraak- en ademhalingsproblemen komen voor.
De spieren kunnen schade oplopen.
Iemands gedrag kunnen na verloop van tijd veranderen optreden (wispelturig, verward, depressief, …).
Vluchtige snuifmiddelen zijn vaak giftig en schadelijk voor de organen. Naast lever- en nierbeschadiging houdt elk van de verschillende stoffen op lange termijn specifieke risico’s in. Benzeen bijvoorbeeld kan bloedarmoede, leukemie en beenmergbeschadiging veroorzaken, tolueen kan een afname van de bloedcellen en hersenbeschadiging veroorzaken, poppers breken de rode bloedcellen af waardoor bloedarmoede kan ontstaan,…

Afhankelijkheid

De meeste mensen die vluchtige snuifmiddelen gebruiken, doen dat slechts een korte tijd. Dat maakt dat afhankelijkheid niet zo vaak voorkomt. Toch is het mogelijk.

Bij langdurig gebruik ontstaat tolerantie, dat wil zeggen dat er meer nodig is om hetzelfde effect te bekomen.
Soms ontstaat er ook een geestelijke afhankelijkheid van de snuifmiddelenroes. Ook kan een lichte lichamelijke afhankelijkheid voorkomen.

Als na langdurig of veelvuldig gebruik gestopt wordt, zijn de onthoudingsverschijnselen meestal niet zo ernstig. Het gaat dan meestal om duizeligheid, misselijkheid, slapeloosheid en angst.

Wetgeving over vluchtige snuifmiddelen

Meestal gaat het om producten die voor hun eigenlijke gebruik vrij verkrijgbaar zijn in de handel, zoals lijm, benzine, aanstekergas, enzovoort. Deze middelen zijn perfect legaal.

Voor lachgas gelden wel een aantal wettelijke beperkingen.