Home » Bezorgd om iemand? » Heeft je kind een probleem? » Zorg voor jezelf

Zorg voor jezelf

Uit bezorgdheid stop je al je aandacht en energie in het alcohol- of drugprobleem van je kind. Maar als het niet goed gaat met jou, zal je je kind ook minder steun kunnen bieden. Cijfer jezelf dus niet weg.

Naast het zorgen voor je kind, blijft het altijd belangrijk om ook voor jezelf te zorgen. En dat betekent meer dan het ‘volhouden’ of ‘het hoofd boven water houden’. Ervoor zorgen dat je zelf dagelijks voldoende en gevarieerd eet, voldoende slaapt en je professionele en persoonlijke afspraken kunt nakomen, is er deel van. Maar ook dat is nog niet alles.

Er is meer moed nodig om voor jezelf te zorgen dan om voor iemand anders te zorgen. Je verantwoordelijkheidsgevoel en plichtsbesef kunnen zo in de weg staan, net als het schuldgevoel of de schaamte, dat de zelfzorg er helemaal bij inschiet. Blijf een vinger aan de pols houden van je eigen noden en behoeften, waar je grenzen liggen en waar je voor staat. Soms raakt dit ondergesneeuwd in situaties waarin alles op de proef wordt gesteld. Dan is het zaak om terug bewust hiervan te worden en ernaartoe te werken.

Hoe doe je dat, zorgen voor jezelf?

Een kind met problemen door alcohol, drugs, gokken of gamen, vergt veel van jou als ouder. Het kost vaak veel tijd en vooral veel energie.

Toch blijft het altijd belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Zo maak je je weerbaarder. Zorgen voor jezelf is immers ook zorgen voor anderen.

Denk maar aan het zuurstofmasker op het vliegtuig. De veiligheidsinstructies op het vliegtuig vertellen dat wie met een kind reist altijd eerst het eigen zuurstofmasker op moet zetten om vervolgens je kind te helpen. Zo gaat het ook bij alcohol- en drugproblemen: als je als ouder niet aan jezelf denkt en bij wijze van spreken in ademsnood komt, lukt het niet meer je kind te helpen. Enkel door niet overspoeld te worden door de bezorgdheden van je zoon of dochter, blijf je het ook op lange termijn vol houden.

Hoe doe je dat dan precies, zorgen voor jezelf? Dat is voor iedereen anders. Kies bijvoorbeeld een activiteit waar jij ondanks alles plezier aan beleeft en waarbij je je gedachten even kan verzetten. Geen idee hoe je hier concreet aan kan beginnen? Er zijn drie domeinen waar je je op kan inzetten: lichamelijk, emotioneel en sociaal.

Zelfzorgtips

Lichamelijk

Zorg ervoor dat je voldoende slaapt, gezond eet en voldoende beweegt (wandelen, fietsen, zwemmen, dansen). Voor sommigen helpt het om rust te zoeken in de natuur, of te ontspannen via activiteiten zoals ademhalingsoefeningen, mindfulness, yoga of massages.

Emotioneel

Je kan een dagboek bijhouden. Je kan ook lezen, films bekijken of muziek luisteren. Neem tijd en ruimte voor jezelf door bijvoorbeeld een vaste avond vrij te houden voor een eigen hobby.

Sociaal

Blijf investeren in de band met mensen waar je een aangenaam contact mee hebt. Nood aan meer sociaal contact? Dan kan je oude vriendschappen nieuw leven inblazen, je aansluiten bij een vereniging, of een cursus volgen.

Denk ook aan het 5G-model: Gebeurtenis – Gedachte – Gevoel – Gedrag – Gevolg. Concreet betekent het dat hoe jij je voelt een impact heeft op je doen en laten. En dat heeft gevolgen op je omgang met de mensen rondom jou. Dat heeft op zijn beurt weer een effect op jou.

Bovendien zijn emoties ‘besmettelijk’. Wanneer iemand gestresseerd is, voelen andere familieleden zich ook sneller gestresseerd. Zo kunnen er sneller crisissituaties ontstaan.

Dit alles om te bevestigen: voor jezelf zorgen is niet egoïstisch, het is van essentieel belang om met de situatie om te kunnen.

Het 5G-model wordt in meer detail uitgelegd op de pagina over 'Valkuilen'.

Niet ten koste van jezelf

Soms moet je hard zijn en afstand nemen. Wat meer of wat minder afstand, maar in elk geval genoeg om zelf stand te kunnen houden. Het betekent niet dat je je kind aan zijn lot overlaat. Integendeel. Voorkomen dat je eronderdoor gaat, voor jezelf zorgen, gehoor en ondersteuning vinden: het helpt om kracht te putten en ertegenaan te blijven gaan.

Durf tijd nemen voor jezelf of voor de andere gezinsleden. Doe iets waaruit je kracht en energie put. Eenvoudige dingen zoals een vroegere hobby terug opnemen, een uitstap of afspraak met vrienden kunnen veel deugd doen.

Waar ligt jouw grens?

Zelfs als je kind de afspraken steeds minder nakomt, blijft het belangrijk om grenzen aan te geven.

Je kan daarbij focussen op storend gedrag dat door het druggebruik wordt veroorzaakt eerder dan op het alcohol- of druggebruik zelf. Stel je eigen prioriteiten en maak niet van alles een strijd.

Laat je niet aan het lijntje houden door vage beloften of halve leugens. Bespreek met je kind wat de gevolgen zijn als afspraken niet worden nagekomen en voer die ook uit. Blijf wel realistisch. Dreigen met een zware straf waarvan je al bij voorbaat weet dat je het niet over je hart kan krijgen, maakt weinig indruk.

De problemen van je kind zijn niet jouw schuld

‘Had ik dit kunnen voorkomen?’ ‘Heb ik mijn kind slecht opgevoed?’ ‘Wat heb ik verkeerd gedaan?’ Het zijn vragen die veel ouders zich stellen. Sommigen denken onterecht dat ze gefaald hebben in de opvoeding van hun kind en worstelen met schuldgevoelens.

Opvoeden is geen sinecure. Het is niet omdat er iets niet vlot loopt dat jij schuldig bent aan het alcohol- of druggebruik van je kind. Wanneer mensen voor het eerst alcohol of drugs gebruiken, is dat meestal om positieve redenen: voor de kick, of omdat ze het gezellig en leuk vinden. Een veelheid van factoren zorgt ervoor dat het gebruik bij enkelen onder hen ontspoort. Dat komt voor in allerlei soorten gezinnen, ook in heel stabiele, warme gezinnen.