Home » Bezorgd om iemand? » Heeft je kind een probleem? » Wat kan je doen als ouder?

Wat kan je doen als ouder?

Je kind gebruikt drugs, of heeft problemen met alcohol, medicatie of gokken. Omgaan met een situatie als deze, is nooit gemakkelijk. Je bent bezorgd, en je weet niet altijd wat te zeggen of te doen. Probeer contact te houden, en te begrijpen waarom je kind gebruikt.

Op zoek naar informatie

Heb je het gevoel dat je niet genoeg weet over wat je kind gebruikt? Vraag je je af of je je te weinig of net te veel zorgen maakt? Sommige mensen spelen bewust in op het feit dat hun ouders onvoldoende geïnformeerd zijn. Jongeren die cannabis gebruiken durven bijvoorbeeld al eens beweren dat wiet veel minder schadelijk zou zijn dan alcohol. De werkelijkheid is genuanceerder: cannabis en alcohol hebben elk hun eigen risico’s.

Redenen genoeg om op zoek te gaan naar betrouwbare informatie. Die kan helpen om vaste grond onder de voeten te krijgen wanneer je je zorgen maakt. Een goed vertrekpunt is informatie over de ‘drug’ zelf: de effecten, de risico’s, de wetgeving.

Door informatie op te zoeken, kan je dus sterker in je schoenen staan. Maar verwacht niet alle antwoorden langs die weg te vinden. Niet alles dat je leest en hoort, zal van toepassing zijn op jullie situatie. En niet alle informatie is te vertalen in argumenten waarmee je je kind kan overtuigen. De gesprekken mogen niet doorslaan in een opbod van feiten, dat zorgt vaak voor meer discussies.

Ben je ouder van een experimenterende tiener?

Experimenteren met alcohol of cannabis kan deel uitmaken van het opgroeien. Het hoeft niet altijd te verontrusten, maar vraagt wel om duidelijke grenzen.

Hoe ga je als ouder met die situatie om?

Hoe ga je het gesprek aan?

Praat over wat je voelt en ziet. Zeg hoe bezorgd je bent. Praat over je vermoedens en vertel je kind heel concreet wat je ziet veranderen. Over die verandering valt minder te discussiëren dan over de vraag of iemand gebruikt. Bijvoorbeeld: “Ik merk dat je ’s morgens niet uit je bed kan en dat je schoolresultaten achteruitgaan.”

Vermijd daarbij welles-nietesspelletjes. Het gaat erom:

wat de alcohol of drug met je kind doet
wat de alcohol of drug voor hem of haar betekent
welke impact de alcohol of drug heeft op zijn of haar leven, en op jullie gezin

Praat dus niet alleen over het alcohol- of druggebruik en over stoppen of blijven gebruiken. Praat vooral over de voor- en nadelen die je kind ziet.

Iemand zal zelden zomaar toegeven dat hij te veel alcohol drinkt of drugs gebruikt. Toon je bezorgdheid en zet de deur op een kier door te zeggen dat je altijd klaarstaat om erover te praten. Het is belangrijk dat je kind weet dat hij of zij bij jou terecht kan.

Lukt praten nu niet, dan later misschien wel. Laat ook in dat geval wel merken dat je je zorgen maakt en dat je erover wil praten. Maak ook duidelijk wat voor jou kan en niet kan.

Begrijp waarom iemand gebruikt

De redenen waarom iemand is beginnen gebruiken zijn niet altijd dezelfde als de redenen waarom iemand blijft gebruiken.

Misschien heeft iemand intussen vrienden waar (veel) gebruik de norm is en waar je uit de boot valt als je niet gebruikt of geen alcohol drinkt. Misschien helpen de effecten van de middelen iemand omgaan met moeilijke omstandigheden of situaties.

Begrijp waarom iemand niet zomaar kan stoppen

Het is belangrijk om als ouder te beseffen dat stoppen niet gemakkelijk is. Het is sowieso heel moeilijk om een gewoonte te veranderen. Denk maar eens aan een bepaalde slechte gewoonte die je zelf hebt, en hoe moeilijk het is om daarvan af te raken.

Bij een verslaving wordt dat nog erger. Het is dan geen kwestie meer van ‘de beslissing nemen en de kous is af’. Blijven gebruiken is met andere woorden geen uiting van egoïstisch gedrag. Het wil ook niet zeggen dat je kind je niet graag genoeg ziet om voor jou te stoppen. Een verslaving is net een verlies aan vrijheid: voor je kind voelt het alsof hij of zij geen andere keuze meer heeft dan te gebruiken.

Mensen handelen niet alleen op basis van rationele argumenten, ook emoties spelen een rol in de beslissing om al dan niet te gebruiken. Zowel bewuste als automatische processen spelen hierbij een rol. Een middel gebruiken kan een gewoonte worden om met bepaalde situaties of gevoelens om te gaan.

Veroordeel niet

Beschuldig of veroordeel je kind niet. Uiteraard voel je ontgoocheling, frustratie en twijfels. Maar verwijten roepen weerstand op. Doe ook niet negatief over vrienden, dat wordt door kinderen ervaren als negatief over henzelf. Wees eerlijk over je gevoelens en verwoord wat het gebruik van je kind met jou doet.

De redenen waarom iemand is beginnen gebruiken, zijn niet altijd dezelfde als de redenen waarom iemand blijft gebruiken.

Houd contact

Het is logisch dat het gedrag dat je zorgen baart veel aandacht krijgt. Probeer er toch ook voor te zorgen dat de positieve zaken die er gebeuren ook de nodige aandacht krijgen. Vermijd dat de zorgen over alcohol- of druggebruik de hele sfeer in huis gaan overheersen.

Het is normaal dat je wantrouwiger wordt als je merkt dat je kind zich niet aan de regels houdt of bijvoorbeeld drugs gebruikt. Je wil tenslotte het beste voor je kind. Er kunnen meningsverschillen en discussies over attitudes ontstaan. Vermijd dat dit uitmondt in een vijandige sfeer en gaat wegen op de band met je kind:

Doe samen ook nog de leuke dingen die je vroeger samen deed.
Blijf interesse tonen in wat je kind doet. Blijf praten over school, vrienden, uitgaan, andere hobby’s, …
Probeer in jullie gesprekken niet alles dat gebeurt in verband te brengen met het gebruik.

Complimentjes geven, interesse tonen en op andere manieren je kind positief ondersteunen, dat blijft het belangrijkste.

Impact op het gezin

Als je kind drugs of alcohol gebruikt of overmatig gokt of gamet, zijn de mogelijke gevolgen voor de rest van het gezin niet min. Het raakt ook jou als ouder, net als je eventuele partner of andere kinderen… Er komen onaangename verrassingen op jullie pad. Vaak gaat het om problemen die jij als ouder weer maar eens moet oplossen.

Soms komt het zover dat je kind zijn studies of job laat schieten. Met alle financiële en praktische gevolgen van dien.
Soms kunnen kleine irritaties door het gebruik uitmonden in hevige ruzies en uitbarstingen. Dat kan emotioneel en fysiek zeer belastend zijn, en ook psychische problemen veroorzaken voor de rest van het gezin.
Ook onderlinge gezinsrelaties kunnen onder spanning komen te staan. Misschien kijkt de andere ouder op een verschillende manier naar de situatie, of heeft hij of zij een andere aanpak voor ogen. Ook op broers en zussen kan de impact groot zijn. Als broer of zus nog thuis woont spreekt dat voor zicht, maar zelfs als dat niet meer zo is kunnen zij het gevoel krijgen dat alle aandacht naar het drank- of drugprobleem gaat.
Veel ouders betrekken het probleem van hun kind onterecht op de opvoeding die ze gaven. Ze voelen dat de buitenwereld al snel een oordeel klaar heeft. Schaamte, schuldgevoelens en zelfs stigma zijn dan nooit ver weg. Want als ouder blijf je je keer op keer verantwoordelijk voelen voor het gedrag van je kind.
Die gevoelens, dat stigma, de uitputting en de moedeloosheid die zich opstapelt, kunnen ervoor zorgen dat je je als ouders gaat afsluiten van de buitenwereld.

Om met de situatie om te kunnen gaan, is het belangrijk om ook voor jezelf te blijven zorgen.

Grenzen stellen

Je vermijdt best dat je als ouder al die last en gevolgen van het gebruik of gedrag van je kind op jou neemt. Dat kan voor jou erg zwaar gaan wegen, en tegelijkertijd is je zoon of dochter zich daardoor niet altijd bewust van alle gevolgen. Het is dus belangrijk je grenzen te bewaken.

Grenzen stellen is een belangrijke manier van helpen. Geef gerust aan wat jij oké vindt, en wat voor jou te ver gaat. Dat biedt houvast en schept duidelijkheid, voor jullie allebei. Je geeft daarmee ook het signaal dat er een probleem is dat best aangepakt wordt.

Grenzen stellen doe je niet alleen voor je kind. Je draagt er ook zorg mee voor jezelf. Dat is belangrijk om alles zelf vol te kunnen houden.

Grenzen stellen is een belangrijke manier van helpen.

Ben je ouder van een experimenterende tiener?

Experimenteren met alcohol of cannabis kan deel uitmaken van het opgroeien. Het hoeft niet altijd te verontrusten, maar vraagt wel om duidelijke grenzen.

Hoe ga je als ouder met die situatie om?

Wanneer je kind overmatig gebruikt, gamet of gokt, maar zelf geen probleem ervaart, is het zwaar om daarmee om te gaan. Het hele gezin komt onder druk te staan. Je wil het beste voor je kind, maar het lijkt alsof niets helpt. Toch kan je ook dan iets betekenen. Al is het maar contact houden en de positieve momenten koesteren.

Wat doe je als je kind niet wil stoppen?

Je kind gebruikt

Alcohol, cannabis, cocaïne of nog iets anders: je weet of vermoedt dat je zoon of dochter gebruikt.

Over vermoedens en zekerheid Tussen experimenteren en verslaving Wat kan je doen als ouder? Als je kind niet wil stoppen

Helpen bij het stoppen

Als ouder wil je niets liever dan je kind helpen om de problemen op te lossen. Maar hoe moet je dat doen?

Impact op je zoon of dochter Motiveren om te stoppen Steunen bij het stoppen Valkuilen

Hoe gaat het met jou?

Als je zoon of dochter problemen heeft, dan heeft dat ook een impact op jouw leven. Verlies jezelf niet uit het oog.

Omgaan met emoties Zorg voor jezelf Zoek hulp voor jezelf

Vorige zomer gingen de poppen aan het dansen. Mijn vrouw vond een zakje weed op Laurens’ kamer. De grond zakte onder onze voeten weg.

Frank (48 jaar)

Lees het verhaal van Frank

Sommigen zeggen dat ik hem aan de deur moet zetten, maar dat doe je toch niet met je eigen kind?

Martine (45 jaar)

Lees het verhaal van Martine